NANNINGA, Gerrit

Gerrit Nanninga

directeur coöperatie De Toekomst (Groningen), is geboren te Groningen op 5 december 1858 en overleden aldaar op 5 mei 1933. Hij was de zoon van Gerrit Gerrits Nanninga, timmermansknecht, en Jantje Knijpenga. Op 12 mei 1881 trad hij in het huwelijk met Jantien Leendertse Nauta, met wie hij een dochter en drie zoons kreeg. Na haar overlijden (op 26 november 1888) hertrouwde hij op 10 november 1892 met Grietje Kloppenburg, met wie hij een dochter en twee zoons (een tweeling) kreeg.

Na het aflopen van de lagere school werd Nanninga op zijn veertiende jaar voor het timmervak opgeleid. Hij werd lid van de Algemeene Groninger Werkliedenvereeniging en van de Noord-Nederlandsche Bond ter bevordering van algemeen stemrecht (respectievelijk in 1878 en 1880). Na enige jaren gelukte het hem om met twaalf anderen een afdeling Groningen van de Sociaal-Democratische Bond (SDB) te stichten (1885), maar kort daarna werd hij door alle plaatselijke timmerbazen uitgesloten. Hij werd toen kastelein van het lokaal De Eendracht en in 1888 in het gebouw van de coöperatie De Toekomst, waar hij ook de functie van administrateur (later directeur) van de bakkerij zou gaan vervullen. Nanninga werkte mee aan het Groninger Weekblad. Volgens D.R. Mansholt was hij een van de beste leden van de Groningse SDB.

In 1894 sloot hij zich met E. Rugge, J.H.A. Schaper en anderen bij de jonge SDAP aan, voor welke partij hij in 1901 in de gemeenteraad werd gekozen (tot 1919). Zijn hoofdwerkzaamheid lag echter op het gebied van de coöperatie, die hij tot zijn pensionering op 1 mei 1927 bleef leiden in de hem kenmerkende geest van administratieve behoedzaamheid. Tot zijn overlijden in 1933 bleef hij er bestuurslid van. Zowel Vliegen als Schaper noemen hem de 'ziel van de arbeidersbeweging' in Groningen.

Publicaties: 

Beknopt 25-jarig overzicht der arbeidersbeweging te Groningen 1868-1893' in: De Wachter, 4.8, 18.8, 1. en 22.9.1894.

Literatuur: 

Vliegen, Dageraad I, 88-89; J.H. Schaper, 'G. Nanninga †. Een merkwaardig Groninger' in: Groningsche Volksalmanak, 1934, 104-107; De Toekomst 50 jaar (Groningen 1938); P. Hoekman, J. Houkes, O. Knottnerus (red.), Een eeuw socialisme en arbeidersbeweging in Groningen 1885-1985 (Groningen 1986); M.G. Buist, Drieluik. De Openbare Leeszaal en Bibliotheek te Groningen onder een bibliothecaris, een directrice en een directeur (Groningen 1987); A. Geerding, Broodkarren als strijdwagens (doctoraalscriptie RUG 1987).

Portret: 

G. Nanninga, uit: Vliegen, Dageraad I (Amsterdam 1905), t.o. 136

Handtekening: 

Geboorteakte van Nanninga dd. 21 januari 1888. Boek 1888, akte 102, datum akte 23 januari 1888; akteplaats Groningen. Als vader.

Auteur: 
Albert F. Mellink
Oorspronkelijk gepubliceerd in: 
BWSA 1 (1986), p. 89
Laatst gewijzigd: 

23-05-2002
31-05-2015 (tweelingschap zoons vermeld)