WILLEKES MACDONALD, Ina Elisa

Willekes MacDonald groeide op in een progressief liberaal vrijdenkersgezin. Het sprak vanzelf dat zij het gymnasium bezocht en rechten ging studeren om later de praktijk van haar vader over te nemen. Na het voltooien van haar studie in 1909 werkte zij enige jaren als advocaat tot de geboorte van haar eerste kind. Het gezin verbleef jarenlang in Californië, Canada, Engeland en Zwitserland - waar zij les gaf op de International Fellowship School in Gland, en tegelijk als broodwinning een pension voor Nederlandse vakantiegangers hield - maar in 1925 keerde het gezin terug naar Nederland. Het gezinsinkomen verdiende Ina Prins met lesgeven en vertalen. Meer dan honderd boeken zijn door haar vertaald. Vooral onderwijsvernieuwing hield haar bezig. Aangemoedigd door haar moeder ijverde zij voor Montessorionderwijs op openbare scholen. In Naarden-Bussum begon zij het Kinderhuis Vrijheid-Blijheid (1915). Zij was betrokken bij de totstandkoming van de Nederlandsche Montessori Vereeniging (1917) en het blad Montessori opvoeding (1918) en adviseerde Kees Boeke bij de oprichting van zijn Werkplaats. Van verschillende openbare Montessorischolen was zij hoofd. Volgens haar droeg deze onderwijsmethode bij tot de vorming van vrije mensen.

Geestdriftig over de Russische Revolutie en wat zich in de jonge Sovjet-staat voltrok, richtte Ina Prins samen met haar man het Genootschap Nederland Nieuw-Rusland in 1928 op. In het orgaan van de vereniging Cultuur (vanaf 1929 Nieuw Rusland) schreef zij vooral over vrouwenbeweging en onderwijsvernieuwing. In de jaren dertig kwam de strijd tegen het oprukkende fascisme voorop te staan. Zij was redactrice van Vrouwen, het blad van het communistisch geïnspireerde Wereld Vrouwen Comité tegen Oorlog en Fascisme (1935-1939). Scholing was voor haar de sleutel tot de strijd. In 1932 werd zij in Rotterdam aangesteld als cursusleidster bij het Zuider Volkshuis. Toen de Communistische Partij in Nederland (CPN) ook in Rotterdam een Marxistische Arbeiders School (1933) stichtte, gaf zij daar voor overwegend werkloze arbeiders les in staatsinrichting, economie en geschiedenis. Zij deed veel vertaalwerk voor Pegasus en bij deze communistische uitgeverij verscheen in 1939 ook haar boek De vrouw en de maatschappij. Na het bombardement van Rotterdam in 1940 verhuisde Ina Prins naar Bilthoven. In 1941 werden zij en haar dochter Sonja gearresteerd. Ina kwam na zes weken vrij, maar haar dochter werd overgebracht naar het concentratiekamp Ravensbrück. Ina verdiende de kost voor zichzelf en de drie nog jonge kinderen van haar dochter, die zij ook volledig verzorgde. Na de oorlog bleef zij tot op zeer hoge leeftijd actief in de CPN, de Nederlandse Vrouwen Beweging en de Nederlandse Vredesraad. In De Waarheid verzorgde zij een rubriek 'Tactiek in de opvoeding'. Ook na 1956 bleef zij partij kiezen voor de Sovjet-Unie. Toen de CPN zich hiervan afwendde, bezorgde haar dit in toenemende mate moeilijkheden in het partijleven. Met negentig jaar stond zij daardoor buiten de CPN. In 1970 werd zij, als enige van de oudere generatie, door de Dolle Mina's uitgenodigd op hun eerste congres te spreken. Terecht want tot op zeer hoge leeftijd bleef zij opvallend jong van geest en voelden jongeren zich tot haar aangetrokken. Zij was een bescheiden, vastberaden vrouw die zichzelf wegcijferde.