Het Leger onder Vuur

29 April 2015 - 15:01

Burgergroeperingen, kritische dienstplichtigen en beroepsmilitairen, dienstweigeraars en mensen uit de vredesbeweging kwamen op voor hun zaak, golfden mee met de democratisering en hielden een maatschappelijk discussie gaande over de rol van de krijgsmacht. Dat gebeurde tegen een achtergrond van wederopbouw, Koude Oorlog, koloniale oorlog in Indonesië en de anti-kernwapen-acties van de jaren '80.

Coreline Boot promoveerde op 9 oktober 2014 in Leiden op dit onderwerp en nu is bij Boom Uitgevers een handelseditie van haar proefschrift verschenen: Het Leger onder vuur. De Koninklijke Landmacht en haar critici 1945-1989. Voor haar analyse van de verschillende soorten maatschappelijke protest tegen de krijgsmacht kwam Coreline Boot op het IISG terecht in ondermeer de archieven van de Bond voor Dienstplichtigen, de Vereniging van Dienstplichtige Militairen en de Vereniging Dienstweigeraars, en veel archieven van de vredesbeweging. Een pikante combinatie met de archieven van de Inlichtingendiensten die deze organisaties in de gaten probeerden te houden: het Bureau Nationale Veiligheid en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst MIVD, waar de auteur óók in kon - een zeldzaamheid!

Uit dit onderzoek blijkt onder meer dat het Ministerie van Defensie, toentertijd onder Piet de Jong, in 1966 totaal verrast was door de oprichting van de Vereniging van Dienstplichtige Militairen en idem dito in 1967 door de Bond van Dienstweigeraars. Deze relatief kleine groeperingen maakten enorm veel indruk op de autoriteiten. Het ministerie besloot vrijwel meteen de VVDM te gedogen en als een quasi-contactorgaan te bejegenen, de BVD daarentegen werd straal genegeerd. Het ministerie kreeg ook met een niet gering aantal gevallen van sabotage te maken en raakte herhaaldelijk verwikkeld in gedoe over lange haren van dienstplichtigen. Een serieuze studie over soms vermakelijke fenomenen.

IISH Collections | Bookblog | Coreline Boot