Gustav Landauer en geestverwanten

21 December 2015 - 14:26

Missratene Söhne. Anarchismus und Sprachkritik im Fin de Siècle van Carolin Kosuch is een triple-biografie van drie bevriende Joodse 'rebellen' rond de vorige eeuwwisseling, Gustav Landauer, Erich Mühsam en Fritz Mauthner.

De drie mannen volgden niet de maatschappelijke carrière die hun respectievelijke vaders voor hun uitgestippeld hadden. De eerste twee 'missratene Söhne' - onvertaalbaar, maar 'rebellerend' komt nog het dichtste bij - werden anarchist, Mauthner is bekend geworden als maatschappijkritisch filosoof en schrijver.  De mannen kenden elkaar van de koffiehuizen en de kunstenaarskolonie Grünewald in Berlijn.

Dat Berlijn vormt de achtergrond van drie levensbeschrijvingen, waarin Carolin Kosuch veel aandacht heeft voor de Joodse achtergrond van haar drie protagonisten. Hoe groeiden ze op, ligt in hun jeugd misschien de clue voor hun latere maatschappijkritische opstelling? Hoe geassimileerd of traditioneel Joods waren hun families? Heeft hun maatschappelijke tegendraadsheid iets te maken met de Joodse religie? Met andere woorden: wat maakte hun tot rebellen? 

In de autobiografische geschriften van Landauer, Mühsam en Mauthner valt soms een deel van het antwoord op deze onderzoeksvragen te lezen.

Het 'Hauptkorpus' voor het onderzoek naar Gustav Landauer voerde de schrijfster naar het IISG. Behalve Landauer raadpleegde ze hier ook de archieven Fritz Brupbacher, Raphael Friedeberg en Max Nettlau.

IISH Collections | Bookblog | Carolin Kosuch - Photo by Vandenhoeck & Ruprecht